De Gasthuispoort gezien vanuit de Uilenburg. Datering: 1940. Foto: SA nr. 0002974

De Gasthuispoort is een zijstraat van de Molenstraat in het Uilenburgkwartier. Dit straatje leidde in vroegere tijden naar twee gasthuisjes, vandaar de naam. Een gast- of godshuis was in de Middeleeuwen een instelling die zich in de eerste plaats inzette voor de arme medeburger, het was vooral armenzorg. Daar kwam in een latere fase verpleging en verzorging bij. Het oudste gasthuis in ’s-Hertogenbosch is het Groot Gasthuis, waarvan in 1274 voor het eerst melding wordt gemaakt. De stad heeft zo’n 35 gasthuizen gekend. Vele zijn door kloosterorden in het leven geroepen. Vaak met legaten die rijke burgers bij hun dood nalieten. Zij hoopten daarmee dat zij, door een ‘werk van barmhartigheid’ te verrichten, eerder in de hemel zouden komen. In 1811 worden bijna alle liefdadige instellingen samengevoegd onder één bestuur van de ‘Commission des Hospices’. In 1815 nemen de regenten van de ‘Godshuizen en den Algemeene Arme’ de plaats in van deze Franse commissie. Dit college bestuurt niet alleen het voortaan zo geheten Groot Ziekengasthuis (ziekenzorg), maar ook het Bedeelingsfonds (armenzorg), het zinnelozenhuis Reinier van Arkel (krankzinnigenzorg) en een aantal kleinere stichtingen voor ouden van dagen en wezen. Op Gasthuispoort nummer 4 bevindt zich het Jan Schildersgasthuis, gesticht 22 augustus 1500 door stadsraad Jan Schilder. Hij bestemde twee huisjes voor bewoning door acht weduwen, die tot zijn familie behoorden. Het andere werd in 1682 gesticht door Coenraad van Boxtel Dirkszoon. Dit in de 19e eeuw gesloopte Sint Martensgasthuis diende als huisvesting voor drie oude mannen en een dienstbode.