Bossche Straten 2014
136. Verguld harnas - Achter het Verguld Harnas
Auteur: Ed Hupkens Met dank aan de Werkgroep Toponymie, Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch |
Voorgevel van het gebouw van sociëteit De Katholieke Kring aan Achter het Verguld Harnas, gesloopt in 1938. Foto: SA nr. 0034275
Bij de straat Achter het Verguld Harnas eindigt de Schapenmarkt en begint de Vughterstraat. De korte straat ontleent haar naam aan het huis Het Verguld Harnas, dat voorheen op de hoek met de Schapenmarkt stond, vlakbij de eerste Vughterpoort. Die poort maakte deel uit van de eerste stadsmuur, en werd Antwerpense Poort of ook wel O.L. Vrouwepoort of Jodenpoort genoemd. In de huidige bestrating zijn in de zwarte beklinkering de twee oude torenvormen van de poort nog te zien. De poort is vermoedelijk aan het eind van de 15e of begin 16e eeuw afgebroken. De straat lag oorspronkelijk buiten de stadsmuur. Al snel na de aanleg rond 1220 werd er buiten de muur gebouwd. De Binnendieze (huidige Verwersstroom) stroomde langs het huis Het Verguld Harnas en werd als vestinggracht gebruikt. Oorspronkelijk stond die in verbinding met een andere Diezetak, de Vughterstroom. De straat heeft ooit ‘Zijle’ geheten. Een zijl is een afloop van water, of ook wel een uitwateringssluis. Mogelijk hield de naam verband met een in de 13e eeuw gedempte waterloop. Ook de Wolvenhoek, Achter het Wild Varken en Achter het Stadhuis hebben ooit Zijle geheten. Na de afbouw van de tweede stadsmuur (rond 1365) werd de eerste stadswal gesloopt. De stadsgracht bleef behouden en werd op verscheidene plaatsen overbrugd en later bebouwd. Pas in de 19de eeuw is het laatste niet overkluisde deel van de Binnendieze op de hoek met Achter het Stadhuis bebouwd. Daar stroomt de Binnendieze nog altijd onder de huizen door.