week 16 - 19 april  2023  - 231 Op het woord 'kerske' hebben ook mensen van buiten onze regio gereageerd. Dat is mogelijk omdat deze rubriek ook wordt gepubliceerd op nlutskebrabants.nl, waar u kunt kijken bij 'Westelijke dialectverhalen'. Deze keer verscheen de rubriek bovendien op Facebook.

Jan Luysterburg

Mientje Wever uit Boxmeer (inderdaad, de winnares van de Willem Ivenprijs 2023) schreef: 'Ik steek duk 'n kerske op as iemand 't moeiluk het.'

Peter Brand uit Etten-Leur noemde een aantal gezegden, waarvan sommige niet zo erg vaak meer gebruikt worden: 'Het kerske tot aan de nagel opbranden. Aon een gewijde kèrs kunde oe eige ok brande. De kèrsen ötdoen (te laat in de kerk komen). De kerskes na de dood branden flauw. Iedere heilige moet z'n kerske hebben.'

Maar onze eigen 'vaste medewerkers' hebben natuurlijk ook weer gereageerd. Vorige week gaven wij u al de verhalen van Richard Musters, Monda van Diesen en Yvonne Rijk. Hier volgen er nog twee:

Ad Borremans vertelt:

Klwooster
Toen da’k ien m’n jonge jaore miesdienèèr waor bij de zuusters ient klwooster op d’n Uijbaargseweg moog iek ok aaf en toow ’n kèèrs aonsteeke vur da de mies gieng begienne. Miesdienèèr da zen iek gewist van m’n zeuve jaor, nor da’k m’n jirste kemunnie gedaon oj, tot on de tijd da’k van de ljeegere school gekomme zen. Of da daor dan da kèèrse aonsteeke vandaon ies gekomme da weet iek nie, mar iek zen da altij wel blijve doen nodderaand. Tuis ok wanjeer t’r iets biezonders on daand ies bij oos of ien ooze femelie of kennesekrieng, dan steeeke wij ok ’n kerske aon op d’n goeje aflwoop. Iek weet ok wel dagget meschien wel bijgelwoof ies, mar vur oos egget toch al dikkels golpe, toch zeeker vur oos gevoel. Ok as wij op vekaansie zen op oos vaste adres ien Griekelaand, waor da me nouw al mjeer as dartig kjeeres nor toow gewiest zen en ’t daor nog steeds nie moej zen, doen we da ok altij. Wij ziette dan op ’t eilaand Samos en bezoeke daor dan ok altij ’n paor vaste adresse, de meesse kenne oos daor en ’t voelt dan ok as tuiskomme, agge daor zijt. Mar we zen daor dan vur twij weeke en die vliege altij vurbij en dan komt ok de tijd wir om nor uis te gaon. En vur oos ies ’t dan vanaf d’n jirste kjeer da we daor waore ’n gewoonte om ien ’n grot bij ’n klwooster ’n kerske te braande. Da klwooster ziet boove ien ’n baareg en ‘t ies ’n steevig stukske lwoope om daor te komme, mar we doen ’t elleke kjeer. As we dan daor da kerske aonsteeke bij da kapelleke ien die grot vraoge wij of da we kommend jaor wir trug meuge komme. En tot nouw toew ies da altij al geluukt, iek weet ok wel datter ’n kjeer ’n end komt daor nor toow te gaon. Mar zoow laank ak daor nog steeds ’n kerske aon kan gaon steeke blijf iek der ien gelwoove en oop da gevoel nog laank vast touwe.

Een prachtig verhaal weer, Ad.

Peter Borremans begint uiteraard met de melding dat 'n kerske een kaarsje is. Verder constateert hij dat dit ook in het Berregs het geval is.

In het Halsters woordenboek vond hij: Gij kom zeker om de kaorsen uit te blaoze. Dit werd gezegd tegen iemand die te laat kwam. Ook vond hij een oud gebruik: A g'in Mestricht komt motte mar 'n kerske vor mijn opsteke bij O.L.V. Sterre der Zee.

En Peter heeft weer in het dialect geschreven: 'Iek eb tuis kèèrse liege, mar iek stik ze nie aon vanwege braandveiligheid. Zelfs m'n dwoopkèèrs eb iek nog. Vroeger stook iek ien Mwoorveld (Moorveld, Zuid-Limburg) ien 'n kepelleke bij de kerk altij 'n kerske aon. Ien Maostricht ben iek ok wel 's ien de kerk O.L.V. Sterre der Zee gewiest.

Ien Gulpe (Gulpen, Zuid-Limburg) staot kèèrsfebriek Cobbenhagen, daor ben iek ok wel 's gewiest.

Bij de paoswaoke in de kerk kreeg je 'n kerske.

Een ander verhaal gaat over mij als zijn oud-onderwijzer:

'IJ ed al mjeer dan zes jaor 'n diejelektrubriek meej ulp van aandere ien de Zuidwestkraant. Op zondag twaolef mèèrt kwam ij wir meej 'tzelfde boekske op Omroep Brabant, bij 't programma Kraak. Jao, ij bleft 't Braobants diejelekt promoten op z'n ouwe dag. IJ ies 't manneke geworre.'

Peter denkt nog steeds dat hij slecht is in het schrijven van dialect, getuige zijn slotopmerkingen: 'Dit wordt weer een nul. Dit wordt weer een gesprek met hem. Dit wordt nablijven.'

Nou Peter, je denkt veel te negatief over je prestaties. Zo slecht is het allemaal niet wat je schrijft. Integendeel, ik heb veel waardering voor je pogingen om je verhaaltjes in je dialect te schrijven. Blijf dit vooral doen en wees niet bang om fouten te maken. Iedereen maakt fouten, daar zijn we mensen voor.

Dit gezegd hebbend dank ik weer alle deelnemers aan deze rubriek en alle lezers voor hun belangstelling.

Geschreven door: Jan Luysterburg