Auteur: Ed Hupkens  Met dank aan de Werkgroep Toponymie, Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch

Woningen aan het Sint Andriesstraatje. Anno 2013. Foto: Josephine Peren

Het Sint Andriesstraatje is een steegje, dat ligt tussen Hinthamereinde 19 en 21 en tussen Oostwal 12 en 14. Het Sint Andriesstraatje is genoemd naar het hoekpand Hinthamerstraat 19, met de historische naam Sint Andries, anno 1638. De oudst gevonden vermelding van het steegje is te vinden in de Bossche Erfdelingen. Op 27 april 1639 gaat Henrick Colen een erfdeling aan van de goederen van wijlen zijn ouders, waaronder een camer (eenkamerwoning) in de St Andriesstraat. Een erfdeling is een akte waarin is vastgelegd wie wat krijgt. In de middeleeuwen was het een veel toegepaste gewoonte om huizen en straten naar een heilige te noemen. De naam Sint Andries kan verwijzen naar een sluis, een fort, een buurtschap, maar ook naar Sint Andreas. Net als zijn broer Petrus, die de eerste paus zou worden, was Andreas een van de twaalf apostelen van Jezus. Beiden waren oorspronkelijk visser van beroep. Andreas wordt beschouwd als de stichter en eerste bisschop van de kerk van Byzantium (vroeger Constantinopel, nu Istanbul). Andreas’ naamdag is op 30 november. Deze dag is tevens een merkeldag. Een merkeldag (ook wel: lotdag) is de aanduiding van een dag, die in het volksgeloof bijzonder belangrijk is voor het lot van de mens of het weer. Bij merkeldagen horen één of meer weerspreuken. De weerspreuk van Andreas’ merkeldag luidt: ‘Als Sint Andries onder sneeuw moet bukken, zal het volgend jaar geen koren lukken’. Andreas is de patroonheilige van een aantal landen en steden, en verder van de vissers, vishandelaren, zangers, spinsters, zeilers en metselaars. Hij stierf de marteldood aan een X-vormig kruis, het andreaskruis. Hij zou begraven zijn in de Griekse stad Patras.
Door de sloop van diverse volksbuurten in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw, verdwenen daarmee ook tientallen steegjes en slopjes. Die van het Hinthamereinde bestaan nog wel, maar de meeste zijn afgesloten door een poort of muur. Een van de weinige die nog bestaat en vrij toegankelijk is, is het Sint Andriesstraatje. Het steegje is bewoond, het behoort tot het middeleeuwse stratenpatroon. Het eerste gedeelte heeft een recht beloop; achterin buigt de steeg met trap naar links. Het steegje liep langs de voormalige stadswal en stadsgracht, die tijdens de eerste stadsuitleg vanaf eind 13e eeuw werden aangelegd. In 2005 vond nieuwbouw plaats.