Auteur: Ed Hupkens  Met dank aan de Werkgroep Toponymie, Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch

Frederik Hendriklaan anno 2011. Foto: Ed Hupkens

Op 10 februari 1936 stelde de gemeenteraad een aantal straatnamen vast ten behoeve van de nieuwe uitbreidingswijk De Vliert. Door de grote lanen die het Vliertplan doorsnijden en de terreinen voor open bebouwing, werden vier vakken verkregen, die benut zouden kunnen worden om de benaming van de straten groepsgewijs te doen verlopen. De vier groepen en de benaming van de straten zoals die werden voorgesteld, waren: kunsten en wetenschappen, kerkgenootschappen, verdienstelijke werkers voor stad en provincie, en overheid in verband met de inneming van de stad in 1629. Voor de laatste, vierde groep werden namen gekozen voor de drie grote, evenwijdig lopende lanen, te weten Aartshertogenlaan, Ophoviuslaan en Frederik Hendriklaan. De Frederik Hendriklaan begint bij de Mgr. Zwijsenstraat en eindigt bij de Aartshertogenlaan. De laan is genoemd naar Frederik Hendrik, wiens naam voor altijd verbonden zal zijn met de omstandigheden uit 1629: de verovering van de stad ’s-Hertogenbosch door Staatse troepen onder leiding van deze stadhouder, prins van Oranje Nassau. Het beleg van ’s-Hertogenbosch in 1629 was in die tijd een gebeurtenis van de eerste orde. Na eerdere vruchteloze pogingen, onder leiding van Frederik Hendriks voorganger en halfbroer prins Maurits, lukte het de ‘Stedendwinger’ wél om de onoverwinnelijk geachte vestingstad ’s-Hertogenbosch te veroveren. Zijn strijdmacht bestond uit 24.000 man voetvolk en ruim 5.000 ruiters. Rondom ’s-Hertogenbosch liet Frederik Hendrik twee linies (aaneengesloten dijken, landwegen, verhogingen) bouwen door ruim 4.000 Hollandse boeren. Eerst werd de circumvallatielinie op circa 1,5 km van de stad ingericht. Met als doel: bevoorrading en ontzet van de belegerde vesting tegen te gaan. Deze linie was ongeveer 45 km (11 uur gaans) lang, en werd versterkt door grote schansen, redoutes, hoornwerken, halfbastions, grachten en batterijen. Daarna werd een contravallatielinie aangelegd op 500 meter van de stadsmuren, met als doel de vesting in te sluiten en uitvallen te weerstaan. Deze linie was circa 11 km lang. Met behulp van ter plaatse in het veld gemonteerde rosmolens werd de inundatie (onderwaterzetting) van de omgeving van Den Bosch bedwongen. Met een mijn werd op 11 september 1629 een grote bres geslagen in Bastion Vught, drie dagen later volgde de capitulatie. De dichter Joost van den Vondel bedacht later de bijnaam ‘Moerasdraak’ voor onze stad in zijn lofdicht op Frederik Hendrik. Bosschenaren van toen zullen hierover heel anders gedacht hebben.