week 21 - 24 mei 2023  - 236 Vergaodere Mustert (het onderwerp van de vorige keer) Het was lang geleden, maar deze week kwam er weer eens een reactie vanuit Halsteren. Daar zijn we natuurlijk ontzettend blij mee. Dank, Herman van Kuijk! Zijn bericht was als volgt:

Jan Luysterburg

'Goede middag. Ik wil reageren op de vraag in de Halsterse krant wie er iets met mustert van doen heeft of heeft gehad. Ik doe dat niet in het dialect vanwege de automatische correctie van Gmail.

Ik heb het verhaal van mijn vader. Het verhaal gaat terug naar de tijd dat mijn vader een jong manneke was, wonende in Lepelstraat. Het gezin van mijn vader bestond uit 2 meisjes en 3 jongens en de ouders natuurlijk. Het was in die tijd dat jongens als knecht in dienst waren bij een lokale Boer, en de meisjes dienden bij een Boerengezin. Tenminste als je geluk had. Het was een armzalige tijd.

Zo kon het gebeuren dat één van de broers van mijn vader zich heel de week kapot gewerkt had op het land van de boer en aan het eind van de week zijn pré, waar hij recht op had, wilde ophalen bij de boer. De boer was in die tijd een machtig figuur in de maatschappij. Zeg maar gerust dat de boer zijn knechten uitbuitte. Wat gebeurde was het volgende: de boer wilde zich er vanaf maken met de mededeling: "Ik heb deze week geen geld voor je, maar ge kunt wel wat mustert meekrijgen als betaling."

Mustert waren wilgentenen(dunne takjes) die dienden om de kachel op te stoken. Daar was mijn oom niet content mee, want geld was o zo hard nodig in die tijd.

Ik herinner mij dat wij thuis, toen ik zelf een jong manneke was, vroeger ook achter in de tuin een stoep mustert hadden zitten om in de kachel op te stoken.'

Ook Richard Musters moeten we volgens mij tot de jeugd rekenen, want hij schreef: 'Het was een nieuw woord voor mij, maar ik ben erachter gekomen wat het was.

Iek em gin idee wa da ‘mustert’ is. In kombienaotie meej Abraham zou iek denke aon mosterd. Sins dees jaor wit iek waor Abraham die vandaon aalt. Iekzelf gaon al jaore nar de supermart vur de mijne. Ut liefste van die jille schaarpe. Lekker bij kèès en wurst. 

Mar mosterd verklaort nie de vraoge die d’n Jan d’r bij eej gezet. Dus toch mar effe gegoegeld wa ‘mustert’ dan is. Blekt da ta diejelekt is vur takkebos. Wa mot iek nouw in jimmelsnaom meej un takkebos? Of wa motte daor nouw over schrèève? 

Oons moeder vroog of iek wies wa da ta nieuwe woord beteekende. Zij eej vroeger naomelijk mar genoeg musterts moete maoke. Aonmaokoutjes vur de kachel. Die moes ze dan bijjeen bènde meej ijzerdraod en van al die pakke mokte ze dan un mustertmèèt. 

Zelluf oef iek da allemaol nie te doen. Iek em zo’n kasje aon de muur ange die d’n kachel automatisch regelt. Op uur en tèèd springt die kachel aon en uit. En as ut dan nog te koud is dan oef iek mar op un knopke te drukke en ut wor waaremer. Jillemaol gin outjes vur nodig.' 

Monda van Diesen weet heel goed wat mustert is, hoewel:

'Bij deze mijn bijdrage over het woord: mustert. Mustert, daor wit iek nie veul over te vertelle, omda we bai oos thuis gèn mustertmèèt oie. Iek em ze wel diekwels gezien oep de waarf bai aandere meesse. Iek kan ze ien mun verbeelding nog zien staon: Un grwote ,donkere baarg mej oepgestaopelde takke. En iek wit ok da ze mej da d’hout de kachel aon moeste maoke. Iek denk da d’et snoeihout was of afgewaaide takke.

Oos pa en laoter ok mijn mam kapten altai kachelhoutjes om de kachels mej aon te maoke. Waor ze het ammaol vandaon haolde wit iek nie, mar ze geraokten er altai aon.

As kienders trokken wai ien de zomerverkaansie naor het bos om proppe te raope. Grwote jute zakken vol! M’n kleine zusje gieng ok mej. Mar as we goed en wel aon het raope waore, kreeg ze altai pijn ien der buik en dan moeste we heur wèr jelemaol naor hius brenge. Die oi teveul naor het verhaoltje van Hans en Grietje gelusterd den’k!

Afijn, met die proppe maokte wai dan de kachel aon. Jeerst un kraant ien de kachel, dan de proppe d’ur oep en as da goed gieng braande dan gienge de kole d’ur oep.

Wa d’un tijd was da, tege nou gerekend. Kolekiette vulle, assieschuive leeg maoke en veul afstoffe. Die kachels gaove un lekkere warmte mar ok jeel veul stof!

Nou emme we mar aon een knopke te draoie en het wur lekker waarm biene.

Wa da vaoder Abram te mouke et mej mustert? Iek denk dattie un staopel hout moes zoeke om un braandstaopel te maoke, Hij moes toch zijn eige zeun oepofferen?'

Goed gezien, Monda!

Het nieuwe woord is: vergaodere. Wa witte daoroover te vertelle? Doede da dikkels? Doede da gèère? Vinde da belangrèèk? Of lotte liever oew aande wappere? 

Tot en met 30 mei 2023 zijn uw meningen en ervaringen van harte welkom op het adres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. .

Tot volgende week!

Geschreven door: Jan Luysterburg