Met dank aan De Krant

maand 2023-02 - 22 februari 2023 - 02

Diejelekt as ’t kan …

De lezers van De Krant regio Wouw zijn kennelijk geen mensen die onmiddellijk in de pen klimmen wanneer ze iets tegenkomen waar ze een bepaalde mening over hebben en graag iets over zouden willen zeggen. Op de eerste aflevering van Moedertaol-praot is namelijk maar één reactie gekomen en die kwam nog van buiten het verspreidingsgebied. Van Annemie de Waal ontving ik een e-mailberichtje met de tekst: 'Et Tilburgs is mènne moedertaol. Jaorenlang hèkkem nie gepròt, mar zon tien jaor geleeje zèèk meej enen aandre Tilburger en schrèèfatteljee begonne. Et is zo fèèn om in oe èège taol te kunne schrèève èn praote. Ik zèè benuud òf ge veul rejaksies krèègt, ik leezer gèère oover. Suuksès. Groete õt Tilburg.'

Hartelijk dank, Annemie. Hopelijk is jouw berichtje voor onze lezers aanleiding om alsnog te reageren en te vertellen of ze nog dialect spreken en wanneer, van wie ze het hebben geleerd, wie heeft geprobeerd om het ze af te leren, hoe ze denken over dialectsprekers, wat voor gevoel ze hebben bij het horen van dialect, enzovoorts.

Toevallig heb ik vandaag nog een berichtje gelezen van iemand die erg blij verrast was doordat ze haar naam tegenkwam in een krantenartikel.

Maar goed, u bent natuurlijk helemaal niets verplicht. Ik ben al lang blij als u dit artikel tot het einde toe uitleest! Uw verhalen blijven echter te allen tijde van harte welkom op het adres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. .

D'n Ouwe Tol
Ik zèèn opgegruuid op D'n Ouwe Tol. Da d'is 'n buurtschapke alleverweege tusse Baarege (Bergen op Zoom) en Woogeraaje (Hoogerheide). Oons vaoder kwaam ok van D'n Ouwe Tol, oons moeder kwaam van Ostrecht (Ossendrecht). Bij oons tuis wier gin Neederlaans geprot, aljeen diejelekt. Neederlaans ljeerde n'ik pas op de kleuterschool, die toen nog bewaorschool jeette en die wij 'kakschool' noemde. Daor gieng ik te voet naor toe, 'n allef uur lwoope vur m'n körte kinderbjeentjes. Ik ljeerde daor bij de nonne ok bidde, matjes vlechte en lapkes pluize. Meej meskes speule oefde n'ik nie te ljeere, want ik kreeg tuis vier zusjes.

Die bewaorschool stong op Börrefliet (Nieuw-Borgvliet), 'n Baaregse perochie. Daor schuin teegenoover stong de ljeegere jongesschool, de Sint Vincentiusschool, waor ik netuurlek ok netjes Neederlaans moes praote. Mittie tweejtaolegèd (tuis diejelekt en op school Neederlaans) em ik nwoot prebleeme gad. Da was ammel jeel gewoon, ik wies nie beeters.

Toen ik oovergegaon was naor de zesde klas (teegeworreg zegge ze: groep 8) en naor de vekaansie wir op school kwaam, wiere wij op de gang teegegouwe dur de boovemjeester. Jirst moesse de jonges naor binne die dur wouwe ljeere en die moesse ammel liengs in de klas gaon zitte. En toen pas moog de rest van de klas naor binne. Ik wouw durljeere, dus ik gieng liengs zitte.

Arrebaajer
Alle jonges zaate binne en de mjeester bekeek 's goed 't reezeltaot. Z'n blik bleef steeke bij mèèn en ij zeej: 'Wulde gij durljeere? Mar jouw vaoder is toch arrebaajer?' 't Was of ik 'n klap in m'n gezicht kreeg. Ik kon toch goed ljeere?! Ik woorde aaltij bij de beste tweej van de klas. Waorom zouw ik nie dur meuge ljeere?

IJ kwaam ier gelukkeg nwoot mir op trug en ok in de zesde klas gieng 't ljeere vurspoejeg. In feebrewaorie waore de toelaotingseksaomes vur de Mulo en de HBS. Ik voelde wel datte HBS vur mèèn te defteg was, dus ik deej eksaome op de Mulo. Die Mulo bestong èègelek nog nie echt, ij was nog in oprichting. 't Was de R.K. Uloschool van de Heilige Geest, die laoter zouw uitgruuie tot 'n Mavoschool meej mjeer as zesonderd ljeerlinge en nog laoter zouw fuuzeere meej 't Mollerlyceum en de Antoniusmavo.

In 't gebouw van 'n ljeegere school aon de Pastoor Jutenlaan in Baarege begon de Mulo meej twee klasse van ieders 26 ljeerlinge. Me n'adde tweej leeraore vur alle vakke saome, aljeen vur godsdienst adde me kappelaon Don. 't Tweede jaor gienge me tot Sinterklaos naor Ruytershove aon de Wouwseweg. Da was 'n ouwe, vervalle viella. De trap neeme naor boove was verbwooje, want da was vuste gevaorlek. De jonges moesse omstebeurt 't bos in om out te zoeke vur de kachels. Avvetoe, as 't stil was in de klas, kwaam 'r 'n muis binne kèèke.

Niet moeilijk!
U ziet, het is niet moeilijk om in uw eigen dialect uw jeugdherinneringen op te schrijven. Bij de dialectschrijverij kennen we immers geen fouten. En wat u wel of niet wilt meedelen aan onze lezers mag u lekker helemaal zelf weten.

Ik hoop dan ook, dat u vóór 11 maart 2023 eens wilt proberen om zelf een stukje in uw eigen dialect te schrijven en dit opstuurt naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. . De andere lezers zullen het met veel belangstelling lezen en hopelijk hier weer op reageren. En zo krijgen we dan een leuke, interessante, onderhoudende en leerzame rubriek in De Krant regio Wouw. Tot volgende maand!

Geschreven door: Jan Luysterburg