Brabantse Natuur 2021
Een rozenblaadje is ook een uil!
Hannie Nilsen - 15 augustus 2021
Dagpauwoog, atalanta, koninginnenpage, koolwitje ….. de meesten van ons kennen deze vlinders wel. Daarnaast zijn er nog vele soorten die minder bekend zijn. Een blauwtje herkennen we maar of het dan een boomblauwtje is , een pimpernelblauwtje of misschien een Icarusblauwtje? Dan komt het aan op kleine verschillen.
De meeste vlinders die je in Nederland ziet, kun je ook in Noord-Brabant aantreffen. Een soort als Grote Parelmoervlinder zul je hier echter niet meer tegenkomen, die zie je enkel nog op de Waddeneilanden en de Hoge Veluwe. Daar staat tegenover dat we wel enkele andere, zeldzame vlindersoorten binnen de provinciegrenzen hebben zoals Grote Weerschijnvlinder en Kleine IJsvogelvlinder.
Grote weerschijnvlinder - Foto: Saxifraga - Jan van der Straaten | Kleine IJsvogelvlinder - Foto: Saxifraga - Jan van der Straaten |
Een aantal jaren terug dacht ik een bijzondere, of zelfs een nieuwe, soort te hebben ontdekt. Op de vlinderstruik zat een flinke, mooi gekleurde vlinder met een groenzwarte voorvleugel met stevige roomkleurige strepen en een rode achtervleugel met zwarte vlekken. Helaas, het was wel een mooie maar zeker geen nieuwe soort. Het was de Spaanse vlag, een van de talloze nachtvlinders die we in Nederland hebben. Toentertijd was voor mij een nachtvlinder hetzelfde als een mot, inmiddels weet ik dat er meer dan 2300 soorten nachtvlinders zijn (tegenover 53 soorten dagvlinders ) waaroner inderdaad vele soorten motten. Maar ook zeer kleurrijke soorten zoals de St.Jansvlinder en de St. Jacobsvlinder, twee opvallende verschijningen met al even zo opvallende geel-zwart gestreepte zebrarupsen (Jacobsvlinder) op het Jacobskruiskruid waarover eerder een artikeltje is verschenen.
Andere nachtvlinders vallen juist op door hun grootte zoals de ligusterpijlstaart die een spanwijdte heeft van 9-12 cm. Vergeleken met de berkenmineermot met een spanwijdte van iets meer dan 3,5 millimeter is dat een gigantische reus.
Spaanse vlag - Foto: Saxifraga - Jan van der Straaten | Sint Jansvlinder - Foto: Saxifraga - Peter Meininger |
Leuke soorten dus met al even leuke namen. Wie denkt er meteen aan vlinders bij namen als rood of blauw weeskind, huismoeder, gele tijger, grijze grasuil , slakrups, licht visstaartje of rozenblaadje? Toch bestaan ze allemaal.
En zoals de titel eigenlijk al vertelde, vind je binnen de nachtvlinders een heuse uilenfamilie, met meer dan 350 soorten de grootste familie binnen de Nederlandse macrovlinders. Wereldwijd zijn er zelfs bijna 11.800 soorten beschreven. Dus deze familie is vele malen groter dan hun soortgenoten binnen de vogelwereld hoewel die laatste veel bekender zijn.
Sint Jacobsvlinder - Foto: Vlinderstichting - Ab H Baas | Ligusterpijlstaart - Foto: Saxifraga - Jaap Schelvis |
Het verschil tussen dag- en nachtvlinders is natuurlijk de tijd van rondvliegen. Hoewel, van de 2300 soorten nachtvlinders zijn er ongeveer 100 soorten, die ook overdag actief zijn. De 53 soorten dagvlinders vliegen enkel overdag rond. Een ander verschil is dat dagvlinders vaak mooie heldere kleuren hebben. Maar ook vooral de pijlstaartfamilie staat bekend om zijn mooie kleuren. Het echte verschil zit hem in de voelsprieten van de vlinders. Bij dagvlinders eindigen deze in een knopje, bij nachtvlinders eindigen ze draadvormig of geveerd.
Rozenblaadje - Foto: Saxifraga - Peter Gergely | Koninginnepage - Foto: Vlinderstichting - Kars Veling |
Om de nachtvlinders goed te bekijken, wordt gebruik gemaakt van een felle lamp en een wit laken. Soms gebruikt men ook een smeersel op de bomen of wat rottend fruit om ze te lokken. Een andere manier is om de vlinders ’s nachts in een lokdoos te vangen en ze de volgende ochtend na determinatie weer los te laten.
Huismoeder - Foto: Saxifraga - Peter Gergely | Piramidevlinder - Foto: Saxifraga - Jaap Schelvis |
Ook de Huismoeder en de Piramidevlinder behoren tot de uilenfamilie.
Als er eens een nachtvlindertelling bij u in de buurt aangekondigd wordt, moet u zich zeker eens laten verrassen door deze nachtelijke fladderaars. Tot dan vind u ook veel informatie op de site van de vlinderstichting. Blijf kijken, verwonder u en geniet van al het mooie dat dicht bij huis te vinden is!
Voor vragen of opmerkingen kunt u altijd mailen naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.