Hannie Nilsen - 6 juli 2021

Het antwoord op deze vraag is makkelijk: gierzwaluwen hebben wel degelijk pootjes ook al doet de naam anders vermoeden. Want hun Latijnse naam ‘apus apus’ betekent letterlijk pootloos.

En er is inderdaad een tijd geweest dat men dacht dat de gierzwaluw geen pootjes had. Hij zat nooit in de boom op een takje of op het dak, hij scharrelde niet rond op de grond op zoek naar insecten en wanneer hij vliegt zijn de pootjes goed verstopt in het verenkleed. Slim natuurlijk want hierdoor is de luchtweerstand minimaal.

Maar inmiddels weten we dat gierzwaluwen wel degelijk pootjes hebben. Gebrekkige, misvormde klauwtjes, volgens sommigen. Of zijn het juist goed geëvolueerde pootjes, volledig berekend op hun taak?

Want een gierzwaluw heeft zijn poten alleen maar nodig om aan een muur of rots te kunnen hangen als ze beschutting zoeken of uitgeput zijn. En dat kunnen ze als geen ander, uren kunnen ze ergens in een hoekje hangen. De 4 tenen staan alle vier naar voor gericht en hebben een goed grijpvermogen. Iets wat overigens ook goed van pas komt tijdens gevechten met andere gierzwaluwen, dan worden de scherpe klauwen ook in de strijd gegooid.

Een ander fabeltje is dat gierzwaluwen niet vanaf de grond op kunnen vliegen en dat je ze daarom de lucht in moet gooien als je een gestrande gierzwaluw vindt. Ook dit is een onjuist maar helaas wel een zeer hardnekkig weetje dat menig gierzwaluw met de dood heeft moeten bekopen.

Een gierzwaluw kan prima opvliegen, maar als je zo’n vogel op de grond vindt, is die eigenlijk altijd gewond of uitgeput. Of het is een jong dat nog niet kan vliegen. Gooit men zo’n vogel dan is de lucht, zal hij meestal weer op de grond vallen waardoor de schades verergerd kunnen worden. Beter is om de vogel losjes op de vlakke hand te houden, liefst vanaf een hoge plaats zoals een zolderraam.

Vliegt de vogel dan niet weg, is het vogelasiel de beste oplossing. Die weten wat ze verder kunnen doen. Zet hem niet zomaar in de tuin, daar zal hij al snel door een kat of andere vogels gepakt worden.

Bij de foto’s: duidelijk is te zien dat gierzwaluwen wel degelijk pootjes hebben. Deze gierzwaluw miste een halve vleugel (roofvogel? kat?) en kon daardoor niet meer vliegen. In de opvang hangen de vogels graag aan een verticale wand.

In het filmpje is mooi te zien hoe ze in de strijd om een broedplaats elkaar vastgrijpen met de klauwen en vervolgens proberen om de concurrent naar buiten te werken.

Vechtende gierzwaluwen

Voor vragen of opmerkingen kunt u altijd mailen naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.