Faobeltjes

Zoals u waarschijnlijk inmiddels wel weet, heb ik in De Halsterse Krant & De Zuidwestkrant ook een dialectrubriek. Daarin geef ik een thema aan en de lezers reageren dan daarop. Met deze reacties vul ik meestal twee (soms drie) aeveringen. Iemand die altijd zeer snel reageert is Toine Nooijens, de blinde dichter/schrijver/componist/zanger uit Etten-Leur. Onlangs was het thema 'Faobeltjes' en ook hierop had Toine weer een prachtige reactie:

IK ZAL OE 'N FAOBELTJE VERTELLE…

'n Faobel is nie zo mar wa gemaauw, kan ik oe zègge.
D'r zen 'r wel, die roepe: "Mès, ge luld uit oewe nek"
en aandre, die ard kwèke: "Die gast is artstikke gek"!
Dus is 't tijd om óver faobels kort wad uit te lègge.

Ik ken 'r, die mar al te gère faobeltjes vertelle.
Ze kunne oeverlwòs ouwoere óver "mijn" en "ik".
Die emme fantesie en wòk nog 's n'n duim, zó dik!
Stuur zukke mar 't bos in. Lot ze gaauw èrpels gaon schelle!

Mar echte faobeltjes en faobels emme wa te melde.
Die zen 'r, omda daor 'n bodschap in verborge zit,
mee n' meraol vur ós ammaol. 't Is, da ge da mar wit!
Vur gwòne mèsse, net as wij. Nie ènkelt dus vur elde!

Fontaine, die aar 't wel dur en schreef jil wa veraole.
Da zen de echte faobels, mee die bjiste, witte da
en nie alljeeneg schwòn zen die ze ljeere ós wòk wa!
Dörom zen ze netuurlijk wòk vertold in zuvvel taole.

Nim nou die faobel van de vos, mee al z'n sluwe streeke!
Ge wit wel, Reintje jit da bjist of "renard" in 't Fraas.
Oe slim waar die wel nie en in z'n jintje jil wa maas!
Dur 'm zate toch mès en dier soms wel ontaord te baole.

Meschient is 't 'n goeie raod die faobels op te zoeke
en ze nog 's te leeze. Prent ze góed in oewe kop.
Ag ge ze wir n' kjeer durnimt, stikt 'r vast wa van op.
Ze zègge toch: "Veul leeze, want de wijseid staod in boeke"!

Mar jin dieng is vrjeet jammer en da doe gèf zjeer van binne.
De mèsse leeze faobels, 't mok nie uit in welke taol,
mar miesse dikkels de meraol dan toch van da veraol…
Meschient komt 'r wòit nog n'n tijd, da ze die wél gaon vinne!..

Er waren meer mensen die op het thema reageerden. zo schreef Yvonne Rijk uit Ossendrecht het volgende:

Een faobel ies volges mijn eigelek un kurt veraoltje. Het gaot over bjeeste en die bjeeste kuune praote, ut zen eigelek net meese.
Mjeestal zen da kienderboekskes. Baaj de boekemart emme we ok van die boekskes liege. En de faobeltjeskraant oep de teelevizie was ok zow iet.
Mar ut woord faobel et ier ien Ostrecht ok un aandere betjeekenies. Iemand dieja goed kan fanteseere, die vertelt ok faobeltjes. Van zo iemet kuunde nie veul gelwoove. Iek deenk da d'iederjeen genoeg veurbeelde iervan kent.
En tog kuune die faobels sewijle werkelekeid wôôre. Iek weet nog goed da d'oos moeder vroeger altij zeej: "ut kom nogies zo wijd dagge de meese waor agge mej praot on de tellefon kuunt zien." Gen mees waw da toen gelwoove. Zegget zelf nie mer mej gemaokt, mar nog nie jeens zoveul jaor laoter ies da werkelekeid.
En zo kanniek tientalle veurbeelde oep noeme. Atter oonderd jaor geleeje iemet gezeed zou emme datter nen tijd zou komme datter meese naor de maon zouwe gaon, dan ooie ze dieje mees veur zot verklaord. En zie watter gebeurd ies. Meschien gaon de meese over oonderd jaor wel oep vekaasie naor de maon.
Netuurlek wôôre der ok veul faobels vertelt, dieja nôôit uit zuule komme. Iek weet nog, toen iek oep de baank waarkte da'k ok wel ies naor Puut moes. Daor kwam toen altij un ouw manneke oep de baank. Die zeej dattie iederen dag eikeltjespap oot. Da deetie ok echt. Ej zeej dattie dan zeker oondert jaor zou wôôre. Iek zeej toen. "Jao gij kuun me nog mjeer faobeltjes vertelle." Ej ies wel 97 gewôôre. Mar oef die eikeltjespap daor wa mej te maoken ooj........

Geschreven door: Jan Luysterburg