Bossche Straten 2016
211. Koning Gorilla - Koningsweg
Auteur: Ed Hupkens Met dank aan de Werkgroep Toponymie, Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch |
De Koningsweg gezien in de richting van het Julianaplein, rechts het voormalige PNEM-gebouw. Anno 1938. Foto: Afdeling Erfgoed nr. 0029560
Evenals aan de Oranje Nassaulaan, Koninginnenlaan, Emmaplein en Stationsweg werden aan de Koningsweg vanaf 1897 voorname huizen en stadsvilla’s gebouwd. Vaak met een rijke ornamentering, zoals beeldhouwwerk, gevelstenen, speklagen, arkels (hoek- of erkertorentjes). Een voorbeeld hiervan is Koningsweg nummer 1: een in 1901 gebouwd woonblok, bestaande uit vier herenhuizen, met neorenaissance elementen. De houten erker op de eerste verdieping op de hoek loopt uit in een prachtig opengewerkte, houten toren, onder een dak met uitzonderlijk hoge spits en belegd met leien. Koningsweg 2 is het voormalige woonhuis van G. de Gruijter, in 1933 in expressionistische stijl gebouwd. Bijna 40 jaar woonde de Bossche kunstschilder Frans Kops op nummer 34. Boven de deur bevindt zich een gevelsteen met Sint-Lucas, de patroonheilige van de kunstschilders. Op nummer 66 werd in 1921 voor de PNEM (Provinciale Noord-Brabantse Energie Maatschappij) een kantoorgebouw met meetlaboratorium, garage, werkplaats en magazijn ontworpen. De gevel van het monumentale pand in de stijl van Hendrik Berlage (1856-1934) is geleed door middel van pilasters. Het gebouw is rondom voorzien van strakke, geometrische ornamenten in de vorm van frontons, rechthoekige stenen en lijstwerk. Tussen de vensters en de bogen zijn natuurstenen elementen met reliëfs gemaakt.
De straatnaam Koningsweg verwijst naar Koning Willem III (1817-1890). Hij werd bekend en berucht door zijn levenswijze, die hem de bijnaam Koning Gorilla opleverde. Aan de vooravond van diens 70e verjaardag in 1887, verschijnt er een satirisch schotschrift over zijn “liederlijk leven, dat uitsluitend aan Venus en Bacchus was gewijd”. De brochure deed veel stof opwaaien.