week 33- 18 augustus 2021

Bjeesjes en bjeeste (de woorden van de vorige keer)

'Beste meneer, beste provinciegenoten'. Zo is tegenwoordig de aanhef van mijn oud-leerling Peter Borremans, sinds deze rubriek ook te lezen is op de site nlutskebrabants.nl.

Ook over bjeesjes en bjeeste heeft hij weer het nodige bij elkaar gesnuffeld. Zo vond hij in Zegswijzen in het Zuidkwartier de volgende zegswijzen:

't Bjeesje bij z'n naom noeme (Zeggen waar het op staat, er niet omheen draaien). A't bjeesje mar 'n naom ed (Het doet er niet toe welke naam iemand of iets heeft). Da's d'n aord van 't bjeesje (Zo zit die persoon nou eenmaal in elkaar). D'n bjeest uitange (Zich liederlijk gedragen). Oeveul bjeeste edde op stal staan? (Hoeveel vee heb je op stal staan?). Da's bij de bjeeste n'af (Dat is heel erg).

Peter deelt tevens enkele jeugdherinneringen met ons:
'Vroeger ging je op de fiets naar D'n Ouwe Tol of Zuidgeest om naar de dieren in de tuin van Crusio te gaan kijken', om hieraan toe te voegen: 'Ik hoop dat meneer Luysterburg hier een heemkundig verhaal van maakt.' Nou Peter, of ik daar een heemkundig verhaal van kan maken weet ik niet. Je jeugdherinnering klopt in elk geval. De heer Crusio bewoonde de villa en had daar heel wat dieren rondlopen in zijn tuin. Op een bordje stond erbij: Philip's dierentuin. Daardoor dachten veel mensen dat het hier ging om een dierentuintje dat was gesponsord door de bekende fabriek in Eindhoven. Temeer, daar de heer Crusio zijn geld verdiende met de verkoop van elektrische apparaten, via zijn winkel in Bergen op Zoom.

Een andere jeugdherinnering van Peter: 'Je ging ook naar de Zoo van Antwerpen of naar Diergaarde Blijdorp in Rotterdam. Of naar de Beekse Bergen.'

Tot slot herinnert Peter zich het lied: 'Weet je wat ik zie als ik gedronken heb? Allemaal beesjes, zoveel beesjes, om me heen.' Leuk, Peter, maar volgens mij is dit lied niet op jou van toepassing. Een sportman als jij drinkt immers niet.

Bjeesjes
Natuurlijk heeft ook Ad Borremans weer een prachtig verhaal: 'Vroeger ojje de meesse bekaast ooveral wel jin of mjeer bjeesjes op de waaref. Da kon dan gaon oover grwootte of kleine bjeesjes. Bij oos tuis gieng ’t dan oover ’n vaareke, wa kenèène en dan ok nog wa kiekes of aone. En da was netuurluk ammel om op te kweeke en as ze grwoot genoeg waore, te slagte en dan de pan ien. Zoow gieng da ien dieje tijd, want ge moes toch ok maoken datter wa op taofel kwam van vljees. De groente en erpels kwamme ok uit d ’n of van oow eige. Dikkels agge geluk oj, en dan bedoel iek meej geluk emme, datter gin bjeesjes ien de groente kwamme. Zoowas luize of wurreme, die de zaok ien de war konne stuure. En ok de coleradokeever ien d’erpels, konde nie gebruike. Mar nou emme de meesse daor nie vuul last mjeer van, want d’r zen nie vuul meesse meej n ’n of teegeswooreg. Nouw emme ze nog wel bjeesjes zoowas onde of katte, vur d’r plezier. En da kunne dan ok wel lieve bjeesjes zijn vur d’r eige. Mar ge motter wel goed vur zörrege, en maoke da d’n aonder daor gin last van et. Vural van die katte, nouw zen iek zelluf gin fan van die bjeeste en toch zeeker nie as ze loslwoope. Want ge kunt t’r donder op zegge, as wij ooze n’of wir netjes emme gemokt, datter dezelfde dag wir van die katte komme schijtte, ien oos pas opgereeve tuintje. Nouw edde wel mjeer rotbjeesjes waor da iederjeen last van et, dink mar aon mugge, vliege, perrewepse, moezeikers en wa denkte van die verrekte fruitvliegskes, waor dasse vandaon komme, weet iek nie, mar agge op taofel ’n fruitschaol et staan dan ziette d’r bienne de körste kjeere die krenge dur op. Mar genoeg oover die rotbjeesjes, want ik mot nouw oos lozjeerondje uit gaon laote, en das wel ’n lief bjeesje, en daor emme de meesse gin last van, want iek ruim de stront op de stoep wel op. Deeje ze da ammaol mar.'

Daar heb je helemaal gelijk in, Ad.

Het nieuwe woord
Me zitte n'in de maond augustus en da d'is aaltij al de vekaansiemaond gewiest. Altaans vur de schoolkinders. De grwoote meense emme laank geleeje nwoot vekaansie gad. Da's pas jeel langzaomaon gekomme nor d'n oorlog.
Nouw zèèn ik èègelek 's benuuwd oe jöllie vroeger, toen jöllie nog klèèn waore, vekaansie ieuwe. Bestong de vekaansie toen uit 'n paor nachjes loozjeere bij oopoes en oopas of 'n woom en taante? Gienge jöllie swèèle kampeere? Of giengde waareke bij n'n boer of n'n ovvenier? En oew ouwde de leste jaore vekaansie? Mokte göllie grwoote weereldrèèze of blefde in Neederlaand?

Uw reacties op deze vragen en dus ook uw fantastische vakantieverhalen zijn tot en met dinsdag 24 augustus 2021 van harte welkom op het adres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. . Tot dan!

geschreven door: Jan Luysterburg