Auteur: Ed Hupkens  Met dank aan de Werkgroep Toponymie, Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch

De Hinthamerpoort aan de buitenzijde van de stad gezien vlak voor de sloop. Anno 1890. Foto: Erfgoed ’s-Hertogenbosch nr. 0000993

Op het einde van de 19e eeuw lag er vóór de aanleg van de wijk Hinthamerpoort een dijkweg met de naam Hinthamersteenweg, later Hinthamerweg en ten slotte Graafsche Weg genoemd. De weg voerde vanaf de toegangspoort in de stadswal, ook met de naam Hinthamerpoort, naar Hintham. De route werd in de Franse Tijd bepaald en liep richting Grave, vandaar ook wel de naam Graafsepoort. In Brabant liggen nog vele van die kaarsrechte Napoleonswegen, lopend van kerktoren naar kerktoren. In de jaren dertig werd een zogenaamde macadamweg aangelegd. Een macadam is een type wegverharding, in 1834 ontwikkeld door de Schot John McAdam. Hij is opgebouwd uit drie lagen verschillende soorten steenslag.

De eenvoudige stadspoort Hinthamerpoort, gebouwd in 1632, voerde door een hoge, aarden wal, een onderdeel van de vestingwerken rond de stad. De poort lag aan het einde van het Hinthamereinde. Ging je door de poort de stad uit, dan stak je eerst met een houten brug de Aa over, op de plek waar nu de Bartenbrug ligt. Vervolgens passeerde je enkele verdedigingswerken. Eenmaal op de Hinthamersteenweg, lag tot 1920 aan de westkant een laaggelegen gebied, de Bossche Hoven, vooral bestaande uit tuinderijen. Nu is dat het gebied van de IJzeren Vrouw en wat in de volksmond Bartjes-Noord heet. Bijna 150 jaar geleden lag aan de oostkant van de Hinthamersteenweg een weidegebied dat tot het Bossche Broek behoorde en regelmatig onder water stond. De Aa slingerde er doorheen. Een deel ervan was exercitieterrein van het leger. In de bocht van de rivier, in de richting waar nu de Acaciasingel begint, lag de Militaire Zwemkom. Enkele honderden meters vanaf de stadspoort stond het beginstation van de tram naar Helmond. Het ging om een eenvoudig houten stationsgebouw met een tweesporige remise. Al vanaf 1883 was dat het punt vanwaar de stoomtram van ’s-Hertogenbosch via Hintham, Berlicum en zo verder naar Veghel en Helmond reed. In 1933 werd de trambaan verlegd langszij de Zuid-Willemsvaart. Verderop langs de Hinthamersteenweg waren enkele herbergen, in de 19e eeuw de enige bebouwing van betekenis.

Omstreeks 1890 werden de drie grote stadspoorten - Hinthamerpoort, Vughterpoort en St. Janspoort - neergehaald. Ook de zogenoemde voorwerken (ravelijnen, halve manen, enveloppen) werden afgebroken. Bij stadspoort Hinthamerpoort bleef een deel van de fundamenten van het vestingwerk Muntelbolwerk in de grond zitten.