Een houten cachot (gevangeniscel) in een van de grote zalen in het Huis van Bewaring aan de Sint-Jorisstraat. Anno 1912. Foto: SA nr. 0011225

In 1439 werd het Loijers- of Kuijstensgasthuis opgericht door Willem Loyer en zijn vrouw, ten behoeve van vijf oude mannen en verpleegd door een dienstmeid. Aanvankelijk gevestigd in de Uilenburg, werd het in 1614 overgeplaatst naar de Tolbrugstraat en in 1809 ondergebracht in de St.-Jorisstraat, op het huidige nummer 72. Volgens het reglement zouden de vijf behoeftige mannen en de dienstmeid ‘jaarlijks 40 broden en wekelijks een braspenning bekomen, daarenboven elk een kan bier ’s daags en allen gezamenlijk jaarlijks een half varken’. De oude mannen moesten zelf ‘een behoorlijk bed en 12 pond fijn tin’ inbrengen. Begin 20ste eeuw werden er twaalf oude mannen in het gasthuis verzorgd. Zo kwam het imposante gebouw aan zijn populaire benaming ‘De Twaalf Apostelen’. In 1978 grondig gerestaureerd, is het pand nu een rijksmonument. Bij het Franse beleg van de stad in 1794, onder aanvoering van Pichegru, werd een aantal woningen aan de St.-Jorisstraat verwoest. In 1804 werd op de plek van de vernielde huizen een gevangenis gebouwd, bedoeld als ‘stedelijk verbeterhuis’ (St.-Jorisstraat 125). Later fungeerde het als tuchthuis (‘spinhuisplaats’), Huis van Arrest en Justitie, Huis van Reclusie en Tuchtiging, Huis van Burgerlijke en Militaire Verzekering en Bewaring en vanaf 1872 ook als strafgevangenis voor vrouwen. Tijdens de Belgische Opstand in 1830 deed het korte tijd dienst als militaire kazerne. De officiële naam is Penitentiaire Inrichting ‘De Leuvense Poort’. De laatste jaren was het uitsluitend een Huis van Bewaring voor maximaal 220 gedetineerden. Op 15 december 2007 werd het voorgoed gesloten.