092. Monumentaal schoolgebouw in De Vliert

Het schoolgebouw aan de Aartshertogenlaan 23 heeft stedenbouwkundige waarde als gezichtsbepalend bouwvolume. Foto: Josephine Peren

In 1937 werd aan de Aartshertogenlaan 23 de R.K. Jongensschool Pius X opgeleverd. Het ontwerp was van de architecten C.M. Evers en P.M. Knoers. In 1985 werd de Franciscusschool (school voor moeilijk lerende kinderen) er gehuisvest. November 2003 wordt het grote complex aangewezen als gemeentelijk monument.

De school heeft een L-vormige plattegrond en is gebouwd in zakelijk expressionistische stijl. Hij bestaat uit een hoofdgebouw, evenwijdig aan de Aartshertogenlaan, met haaks daarop een lagere vleugel, gelegen aan de Mgr. Zwijsenstraat. Het hoofdgebouw omvat drie niveaus: een begane grond, een eerste en een zolderverdieping. Het heeft een zadeldak met ongelijke dakschilden. De toegang bevindt zich links van het hoofdgebouw, in een éénlaagse aanbouw met zadeldak. De haaks hierop geplaatste lange vleugel heeft één bouwlaag.

De verticaliteit van de voorgevel wordt benadrukt door de hoge, samengestelde vensters op de begane grond en eerste verdieping. In het linkerdeel van het hoofdgebouw is het trappenhuis. Dat is voorzien van drie hoge laddervensters met smalle, gemetselde penanten. De ramen hebben nog het originele glas-in-lood en hebben tegenwoordig voorzetramen. De onderdorpels zijn keramisch, de drie strekken aan de bovenzijde hebben natuurstenen aanzet- en tussenstenen.

Het overige deel van de voorgevel is 18 vensterassen breed. Het bestaat uit een reeks van samengestelde vensters. Aan de bovenzijde zijn die gekoppeld door middel van natuurstenen hoek- of tussenstenen. Alle vensters zijn vernieuwd. De betonnen latei tussen het boven- en onderraam is later aangebracht. De voorgevel eindigt in een sobere, aan de onderzijde tweemaal getrapte lijst, die iets uitsteekt ten opzichte van het onderliggende opgaand muurwerk. Het dak heeft een brede goot met een forse overstek, in de stijl van de Amsterdamse School. In het zadeldak bevinden zich enkele moderne dakramen, op de kopeinden van het dak zitten schoorstenen.

In de lage aanbouw tegen de linker kopgevel bevindt zich het ingangsportaal met dubbele, aan de bovenzijde getoogde (oorspronkelijke) deuren. Deze zitten onder een anderhalfsteens strekse boog, geplaatst tussen twee natuurstenen aanzetstenen. Tegen de onderzijde van de linker muurdam is een driehoekige, gemetselde punt (waarschijnlijk de voet van een vlaggenmast).

Aan de Mgr. Zwijsenstraat grenst een drietal gevels: de kopgevel van het hoofdgebouw, de kopgevel van de lage aanbouw en de langgerekte zijgevel van de achtergevel.