055. Geboortehuis van bisschop

Fonteinstraat 2 en 4 gezien vanuit de Kolperstraat. Links de Krullartstraat. Anno 1965. Foto: Erfgoed ’s-Hertogenbosch nr. 0047189

Op 16 maart 2010 werd het pand Fonteinstraat 2 aangewezen als gemeentelijk monument. In deze woning is in 1570 een bekende Bosschenaar geboren: bisschop Ophovius.

Fonteinstraat 2 vormt met Fonteinstraat 4 een voorbeeld van een middeleeuwse twee-onder-een-kapwoning. De huizen zijn gebouwd in de tweede helft van de 15de of in de eerste helft van de 16de eeuw. Bij het vernieuwen van het winkelinterieur begin 2010 kon de bouwhistorie van nummer 2 nader worden bestudeerd.

Fonteinstraat 2 was verdeeld in een voorhuis met een vast achterhuis en telde twee bouwlagen onder een hoog zadeldak met nr. 4. In het achterhuis bevond zich een half bovengrondse kelder met tongewelf, waarlangs aan de linkerzijde een gang was afgescheiden. Het voorhuis betrof een ongedeelde ruimte met midden tegen de rechterzijmuur een schouw. Ook in het achterhuis was dit het geval. Een dergelijke opzet is in ’s-Hertogenbosch vrij ongewoon. Meestal bevinden de stookplaatsen zich tegen de muur tussen het voor- en het achterhuis. Aanleiding om voor de zijmuur te kiezen zal het feit zijn geweest dat Fonteinstraat 2 en 4 een muur delen die doorloopt tot in de nok. Dit maakt de aanleg van rookkanalen op die plaats eenvoudiger.

De draagconstructies in het huis bestonden uit samengestelde balklagen van eikenhout. In de 17de of 18de eeuw is de balklaag van de verdieping in het achterhuis gewijzigd in een enkelvoudige balklaag. De voorste moerbalk is daarbij gehandhaafd. Niet bekend is of deze balk hoger dan wel lager is herplaatst, of dat het niveau van de verdieping in het achterhuis al in opzet gelijk is geweest aan het niveau in het voorhuis. Gelijktijdig met het wijzigen van de verdiepingsbalklaag is ook het gewelf van de kelder vervangen door houten balken.

In de eerste helft van de 19de eeuw werden de beide huizen met een verdieping verhoogd. De kapconstructie werd daarbij aangepast. Het verhogen van de huizen vormde ook de aanleiding voor de bouw van de huidige voorgevel. Mogelijk werd gelijktijdig het voorhuis verdeeld in een voor- en achterkamer met links daarvan een gang. De oude spiltrap zal daarbij zijn vervangen door een nieuwe steektrap.

In het laatste kwart van de 20ste eeuw werd de begane grond van Fonteinstraat 2 geheel in gebruik genomen als winkelruimte, waarvoor de tot dan toe nog aanwezige indeling werd verwijderd.