Bossche Monumenten 2020
Auteur: Ed Hupkens |
043. Klooster en Sint-Jozefkerk
Kerk en klooster van de paters redemptoristen aan de Sint-Josephstraat. Anno 1860. Foto: Erfgoed ’s-Hertogenbosch nr. 0000466
Het voormalige klooster en de kloosterkerk van de paters redemptoristen aan de Sint-Josephstraat zijn sinds februari 1984 een rijksmonument. Dit mannenconvent werd in 1854-1855 gebouwd naar een ontwerp van de architect A. van Veggel, aan de toen nog Tweede Nieuwstraat. Hun kloosterkerk, de Sint-Jozefkerk, werd tussen 1857 en 1859 naast het klooster gebouwd. De communiteit is in 1971 opgeheven. Het kloosterpand werd tijdelijk gebruikt voor huisvesting van urgente woningzoekenden. In 1980 bestemde het gemeentebestuur het kloostercomplex tot huisvesting van het Stadsarchief. Het zou het Burgemeester Van de Venhuis gaan heten. Krakers bezetten echter een deel van het gebouw. Pas nadat het door een brand was getroffen, kreeg de gemeente de restanten van het pand weer in handen. Het Stadsarchief vond elders een meer geschikte ruimte.
Na de grote brand werd het restant dichtgemetseld. De buitenmuren met gietijzeren ramen zijn bewaard gebleven. Het kloostergebouw werd in 1989 omgebouwd tot appartementencomplex. De dakruiter is na de brand niet meer herbouwd. Het neoclassicistische kloosterpand bestaat uit drie vleugels, onder Hollandse pannen gedekte zadeldaken met schilden. Samen met de zuidgevel van de kerk omsluiten die een grote kloosterhof, de thans voor iedereen toegankelijke Jeroen Boschtuin. De in schoon metselwerk opgetrokken gevels met hoekkrisalieten van het kloosterpand zijn voorzien van kordonlijsten. Ze worden afgesloten met een geprofileerde kroonlijst met ten dele 4-ruits zolderramen in het fries. Op de begane grond en de verdieping zijn getoogde vensters met 4- en 6-raams kruiskozijnen met geometrische roedenverdeling en geprofileerde stucwerkomlijsting (wenkbrauwen), uitlopend in kleine consoles rond de bovenzijde. De paneeldeur is van hout en heeft driepassen. Rechtsachter is een langgerekte, tweelaagse aanbouw met plat dak en een noviciaatkapel onder schilddak.
De kloosterkerk is een driebeukige kruiskerk met een veelhoekig gesloten koor met omgang. De brede, vijfdelige, bakstenen gevel met zandstenen portaal en Sint-Jozefbeeld is na de Tweede Wereldoorlog vereenvoudigd. De kerkruimte heeft stucgewelven en door brand aangetaste restanten van een rijke, neogotische polychromie. De vormentaal is afgeleid van de late gotiek van de Sint-Janskathedraal, herkenbaar aan de bundelpijlers en de rijke profielen. De glas-in-loodramen, naar ontwerp van L.C. Hezenmans, zijn bewaard gebleven. De onderkeldering van de niet in de kerk zichtbare omgang, heeft stenen kruisribgewelven. De Sint-Jozefkerk is nu in gebruik als congres- en partycentrum De Orangerie.